Zadatek, czy zaliczka?

Jedno z najczęściej nurtujących pytań, stawianych przez kupujących w dniu podpisywania umowy przedwstępnej.

Przy zakupie nieruchomości często zdarza się, że kupujący muszą zapłacić określoną sumę pieniędzy właścicielowi mieszkania za to, że sprzedający powstrzyma się od dalszej sprzedaży mieszkania i oferowania go innym podmiotom. Zwykle przybiera to postać zadatku lub zaliczki.

 Czym jest zadatek i zaliczka? Co warto wiedzieć?

Po pierwsze,  zarówno zaliczka, jak i zadatek to dodatkowe zapisy w umowie, które mogą, ale niekoniecznie muszą się w niej znaleźć. Bywają takie umowy, które po prostu omijają ten zapis.

Najczęściej dzieje się tak, gdy stroną sprzedającą jest osoba zaprzyjaźniona z kupującymi bądź jest członkiem bliższej czy dalszej rodziny.

W innych jednak przypadkach duży nacisk kładą obie strony, aby taki zapis, zabezpieczał transakcje w celu wzmocnienia zobowiązania.

Czy pomiędzy zaliczką, a zadatkiem istnieje jakakolwiek różnica?

Różnica pomiędzy zadatkiem a zaliczką jest istotna, gdy następuje odstąpienie od umowy i konieczny jest zwrot pieniędzy. Pojęcie zaliczki nie jest tożsame z zadatkiem, choć wiele osób uważa,  że zaliczka i zadatek to pojęcia zamienne.

Różnice pomiędzy nimi pojawiają się wówczas, jeżeli z jakiejś przyczyny umowa nie zostanie zrealizowana i konieczny jest zwrot pieniędzy. Uogólniając, można stwierdzić, iż zadatek ma charakter bezzwrotny w razie niewykonania postanowień umowy,  a zaliczka zwrotny.

Co jest korzystniejsze zadatek, a może zaliczka?

Obu form są plusy oraz minusy, to od sprzedających oraz kupujących powinno zależeć na jakie ryzyko są w stanie się zgodzić.  Zaliczka nie daje jednak żadnej gwarancji doprowadzenia do finalizacji transakcji, ponieważ każda ze stron może wycofać się z umowy w dowolnym momencie bez żadnych konsekwencji finansowych. Jeśli więc zależy nam na gwarancji wykonania transakcji zakupu/sprzedaży, obie strony powinny zadbać o to, by zapis o zadatku znalazł się w umowie.

Pojęcie zadatku definiuje art. 394 Kodeksu cywilnego, który mówi, że w wyniku braku odmiennego postanowienia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.

Podsumowując, w poniższym zestawieniu zostały zawarte najważniejsze cechy definiujące obie formy zabezpieczenia transakcji.